Wat gaan we doen?

Het is belangrijk om te investeren in de economische potenties van onze stad. Niet alleen om bedrijven te laten groeien, maar allereerst en vooral vanwege de maatschappelijk toegevoegde waarde. Economische ontwikkeling is randvoorwaardelijk voor werkgelegenheid in alle lagen van de arbeidsmarkt, voor welvaart, welzijn en  talentontwikkeling van de inwoners.  Alle ingrediënten zijn daarvoor in Nijmegen aanwezig: een positief ondernemersklimaat, een aantrekkelijk vestigingsklimaat, een prachtige ligging, een cultureel gewaardeerd aanbod en  hoogwaardige kennislocaties. Tegelijkertijd moeten we ons realiseren dat we op wereldschaal onderdeel uitmaken van de metropool Nederland. We blijven ons de komende jaren inspannen om de economische ontwikkeling van Nijmegen stevig op de kaart te zetten.

Ook worden de mogelijkheden die de Participatiewet biedt en de arbeidsmarktinstrumenten die ons ter beschikking staan actief onder de aandacht gebracht van het bedrijfsleven. Daarvoor organiseren wij onder andere samen met het Werkbedrijf bijeenkomsten met werkgevers, zorgen voor agendering van het thema bij samenwerkende bedrijvenverenigingen in het Economisch Collectief Nijmegen en de Industriële Kring Nijmegen en omstreken en leggen wij proactief bedrijfsbezoeken af. Dit alles met het doel om de kansen op werk voor werkzoekenden te vergroten. Hierbij ligt een belangrijke relatie met het programma Inkomen en Armoedebestrijding en het Masterplan om de bijstandslasten terug te dringen.

We bevorderen economische ontwikkeling en innovatie
Met onze partners in de Economische Raad Nijmegen voeren we onze Economische Innovatie Agenda uit en werken we aan projecten die bijdragen aan het innovatieklimaat en de economische ontwikkeling van de stad. Hiervoor zetten we jaarlijks € 250.000 in. Zo stimuleren we de groei en bloei van het MKB, onder meer via de Business Generator Health & High Tech (BGN H&H). De BGN H&H is een uitvoeringsprogramma waarmee we samen met andere organisaties, zoals de kennisinstellingen, Health Valley en OOST NL, het innovatieve MKB binnen de sectoren Health en High Tech actief faciliteren. Ook benutten we het potentieel aan startups door met een meerjarige aanpak nieuwe ondernemers te ondersteunen in het opzetten van een bedrijf. Het gaat hier onder meer om Startup Nijmegen, het acceleratieprogramma van Rockstart voor het thema Digital Health en de inzet van het OndernemersPunt. Tot slot zetten we in op het aantrekken van nieuwe bedrijven door middel van acquisitie. Dit doen we door snel en accuraat te reageren op “leads” die zich voordoen, maar ook proactief. De acquisitieaanpak die voor de semiconductor sector is uitgewerkt, is hiervan een goed voorbeeld, net zoals de extra inzet vanuit Logistics Valley op logistiek.  We monitoren de ontwikkelingen met behulp van de Innovatiebarometer.

De Nijmeegse campus (gevormd door Campus Heyendaal en de Novio Tech Campus) is dé hotspot voor innovatie en kennisontwikkeling in de regio en vormt met meer dan 20.000 arbeidsplaatsen de ruggengraat van de Nijmeegse economie. In 2018 werken we in samenwerking met de provincie Gelderland, de aanwezige kennisinstelling en bedrijven aan het verder versterken van deze hotspot. Daarbij borduren we voort op de inzichten van de economisch ruimtelijke visie die voor de Novio Tech Campus is uitgewerkt.

Groei van de kenniseconomie – en in het verlengde daarvan groei van de werkgelegenheid – zorgt ook voor werkgelegenheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt, ook bij bedrijven die producten toeleveren en diensten verlenen. Daarnaast leidt aanwezigheid van kennis en kennisintensieve bedrijvigheid tot meer bestedingen in onze binnenstad (o.a. horeca, detailhandel en de culturele sector) en levert op die manier indirecte werkgelegenheid op. We lossen hiermee natuurlijk niet het gehele werkgelegenheidsvraagstuk op, dus richten onze inspanningen zich daarnaast ook op het aantrekken van werkgelegenheid voor lager en middelbaar opgeleiden. De komende periode blijft de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt centraal staan en zullen we projecten die vraag en aanbod dichter bij elkaar brengen, zoals het Zorgpact en het Techniekpact, blijven stimuleren.

De logistiek is belangrijk voor Nijmegen én de regio. Regionaal werken ruim 25.000 mensen in de logistiek en daaraan verwante sectoren. De sector is daarmee van belang voor de werkgelegenheid. We verwachten dan ook meer mensen via het WerkBedrijf te kunnen plaatsen bij een aantal logistieke dienstverleners. We werken aan de verbetering van de positie van de logistieke dienstverlening in Nijmegen, waarbij de havens en de nabijheid van een gunstige combinatie van weg, water en spoor belangrijke troeven zijn. We versterken onze positie onder andere door samen met de regio en provincie  uitvoering te geven aan het plan Acquisitie, Branding en Promotie met Logistics Valley en door in te zetten op de (inter)nationale positie van de Gelderse Corridor. De Noord- en Oostkanaalhavens als grote binnenhaven zijn een belangrijke vestigingsplaatsfactor voor (nieuwe) bedrijven. Dit gaan we beter economisch profileren. We zijn in gesprek met bedrijvenverenigingen TPNWest en Aqualink om de watergebondenheid van bedrijven in de havens stimuleren. Ook aan het zichtbaar maken van de havens, zowel binnen als buiten de gemeente, wordt gezamenlijk gewerkt.

Veel Nijmeegse bedrijven en bedrijvenverenigingen hebben ambities op het terrein van circulaire economie of willen met ons de transitie van fossiele naar alternatieve energiebronnen realiseren. In nauwe afstemming met het programma Duurzaamheid werken we aan de regionale versnelling van de circulaire economie. Een procesregisseur circulaire economie is aangesteld om uitvoering te geven aan de visie en agenda Rijk van Nijmegen Circulair. Vertrekpunt in de agenda vormen de sectoren maakindustrie, zorg, bouw en afval. Binnen deze sectoren worden in de komende jaren projecten opgepakt, zoals een grondstoffenmakelaar voor de bouw en maakindustrie, minder en schoner vervoer en betere benutting van energie en afvalstoffen voor de zorgsector (zero-waste). De projecten dienen als ‘hefboom’ voor een stadsbrede transitie naar een circulaire economie.  Samen met ENGIE geven we vorm aan een nieuwe inrichting van het terrein van de oude energiecentrale voor de opwekking van nieuwe vormen van duurzame energie in combinatie met bestaande activiteiten.

Aandacht voor een optimaal vestigingsklimaat  
We houden en brengen de basisvoorwaarden voor een economisch sterke positie op orde. We werken aan ons vestigingsklimaat door te investeren in goede bereikbaarheid, een goed woonklimaat, een aantrekkelijk cultureel aanbod, een goed relatienetwerk en de profilering van Nijmegen als Oudste Stad en Kennisstad. Extra inzet gaat de komende periode uit naar het versterken van de dwarsverbanden tussen  cultuur – cultuurhistorie – toerisme – citymarketing – binnenstad. Om hier invulling aan te geven, stellen we een en uitvoeringsprogramma op.  

Ook vitale werklocaties zijn van groot belang voor de economische ontwikkeling van onze stad. We investeren daarom structureel in het Ondernemersfonds. Op basis van economisch-ruimtelijke visies, zoals die voor de Novio Tech Campus, werken wij aan een verdere doorontwikkeling van onze belangrijkste werklocaties. In regionaal verband streven we via het Regionaal Programma Werklocaties naar afstemming in vraag en aanbod van werklocaties (bedrijventerreinen, perifere detailhandel en kantoorlocaties). Op deze manier werken wij aan een aanbod dat, zowel kwantitatief als kwalitatief, past bij de vraag van ondernemers. We geven prioriteit aan het in de markt zetten van onze (bestaande) werklocaties en promoten deze via instrumenten als gemeentekavel.nl en diverse andere promotie- en marketingactiviteiten. Voor de binnenstad maken we gebruik van een pandenbank en het bidbook.  

Met de proactieve inzet van onze accountmanagers geven we invulling aan de ondersteuning van ondernemers. Op basis van een plan van aanpak voor accountmanagement en acquisitie werken we aan een aantrekkelijk ondernemersklimaat voor bestaande en nieuwe werkgevers. Door een goed relatienetwerk met bedrijven en instellingen in de stad te onderhouden,  krijgen wij inzicht in en kunnen wij ondersteunend acteren op de kansen, knelpunten en behoeften die er in brede zin bij bedrijven zijn. We stimuleren de bedrijvigheid en daarmee werkgelegenheid, zowel aan de bovenkant als de onderkant van de arbeidsmarkt.  Via ons OndernemersPunt versterken we, met jaarlijks 4.500 klantcontacten, de dienstverlening en service aan bedrijven en instellingen. De adviseurs van het OndernemersPunt begeleiden en adviseren ondernemers bij de start, vestiging, verplaatsing of uitbreiding van hun bedrijf. Ook beoordelen en verstrekken zij bedrijfskredieten en bieden inkomensondersteuning aan ondernemers (jaarlijks 200 klanten, waaronder veel ZZP-ers). Onder uitkeringsgerechtigden wordt het starten van een bedrijf actief onder de aandacht gebracht door het aanbieden van workshops en individuele coaching vóór en ná de start van het bedrijf. In samenwerking met de Hogeschool Arnhem Nijmegen en de Stichting Ondernemersklankbord biedt het OndernemersPunt binnen de Gelderse Zaak ondersteuning aan ondernemers.  

Economische samenwerking in regionaal verband  
Ook in regionaal verband versterken we, onder andere in The Economic Board, de samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheidspartijen. De regionale inzet is gericht op het versterken van de topsectoren Health, Energy en Food en de cross-overs daartussen. Hierbinnen speelt Nijmegen een cruciale rol vanwege haar topsector Health en Life Sciences en de aanwezige kennisinstellingen en bedrijven. Met de Investeringsagenda voor het Stedelijk Netwerk Arnhem Nijmegen, die door de gemeente Arnhem, Nijmegen en de provincie Gelderland is opgesteld, bundelen de drie overheden hun krachten om de ruimtelijk-economische ontwikkeling van de regio te versterken. De partijen richten zich daarbij op de drie iconen van het stedelijk netwerk: ruimte voor werk, kennis en innovatie in health & energy, slimme duurzaamheid en bruisende binnensteden aan de rivier. In de komende jaren werken we aan de uitvoering en verdere uitrol van de Investeringsagenda. Dit doen we samen met de bedrijven, kennisinstellingen, regiogemeenten en het rijk.

Toekomstbestendige binnenstad  
De binnenstad van Nijmegen ontwikkelt zich in positieve zin als het gaat om werkgelegenheid, bezoekerswaardering en investeringen. Ook de leegstand is op het laagste niveau in 10 jaar. Deze positieve lijn proberen we in 2018 vast te houden. Samen met bewoners, ondernemers, eigenaren en andere stakeholders in de stad geven we verder vorm aan het transformatieproces dat in de binnenstad gaande is. Dat doen we op straatniveau, denk o.a. aan de Bloemerstraat en Hertogstraat. Maar ook door uitvoering te geven aan binnenstadsbrede projecten, bijvoorbeeld uit het programma “Transformatieaanpak Algemeen”.  

De gemeente Nijmegen, Arnhem en de provincie Gelderland hebben een Investeringsagenda voor de binnenstad voor de komende jaren opgesteld, waaraan we ook in 2018 uitvoering geven. We zetten met projecten uit deze agenda in op verbetering van de ambiance in de binnenstad en het stimuleren van investeringen. Ook willen we inspelen op nieuwe ontwikkelingen als het beschikbaar stellen van Big Data aan partijen in de binnenstad en het experimenteren met regels rond horeca.  Beleving speelt een grotere rol in het bezoekersmotief van mensen aan de binnenstad. Om de binnenstadsbeleving te vergroten, willen we een impuls geven aan de cross-overs tussen citymarketing – evenementen – cultuurhistorie – binnenstad – toerisme. Zie de programmatekst Cultuur, Cultuurhistorie en Citymarketing. Het thema voor de komende jaren is het steeds beter zichtbaar maken van Nijmegen als oudste stad. We zetten daarom in op een betere gebruikswaarde en belevingswaarde van onder andere de Waalkade, Lange Hezelstraat en het Valkhofkwartier. We willen de horeca verder versterken en zien dat terrassen een belangrijke rol spelen bij de beleving van de openbare ruimte. We evalueren de huidige “vrije” regels voor terrassen en kijken op basis van interviews met bewoners, bezoekers en ondernemers of aanpassing van de Terrassennota gewenst is.  

We gaan ervaring opdoen met de nieuwe Toekomstvisie Nijmeegse Centrummarkt, de marktverordening en het marktreglement, die in 2017 zijn vastgesteld. De toekomstvisie bevat de strategische kaders voor een toekomstbestendige markt. In de marktverordening en het marktreglement zijn het speelveld en spelregels uitgewerkt om de markt toekomstbestendig te maken. Het gaat hier bijvoorbeeld om het aanbod, locatie en inrichting, afstemming met evenementen en het marktbeheer. Met de toekomstvisie leggen we tevens de basis voor een verdere verzelfstandiging van de markt op termijn, waarbij de marktondernemers in gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor zaken als branchering, uitstraling, promotie en marketing.  
Nijmegen kent een fijnmazige winkelstructuur die we willen behouden en daar waar nodig willen versterken. Ook buiten de binnenstad zijn er winkelontwikkelingen die de komende jaren om aandacht vragen. Daarbij gaat het met name om ontwikkelingen rond de buurtwinkelstructuur in Dukenburg, de realisatie van een nieuw wijkwinkelcentrum Hof van Holland in Nijmegen-Noord en de invulling van de locatie Ressen met een grote bouwmarkt.  

Ondersteuning bij arbeidsparticipatie
Vanuit het programma Economie en Werk zetten we ons in voor toename van de arbeidsparticipatie van Nijmeegse werkzoekenden die tot de doelgroep van de Participatiewet behoren. Uitvoering hiervan vindt voornamelijk plaats door het WerkBedrijf. Voor de uitvoering van ons beleid op dit gebied, zetten wij conform regionale afspraken het Participatiebudget en het budget voor loonkostensubsidies uit het inkomensdeel van het bijstandsbudget in. Daarnaast zetten wij extra middelen in ('meerwerk'), waardoor het WerkBedrijf meer werkzaamheden voor de gemeente Nijmegen kan uitvoeren, bovenop de basisdienstverlening. Het WerkBedrijf voert ook de regie over arbeidsmatige dagbesteding, de middelen hiervoor behoren echter tot het budget van het programma Zorg en Welzijn.

We blijven in 2018 'werkgevergedreven' werken, met het doel om de kansen op werk voor werkzoekenden de vergroten. De vraag van werkgevers bepaalt uiteindelijk of mensen een baan kunnen vinden. Daarom richten wij onze strategie op de vraag van werkgevers, om in samenwerking met hen betaald werk en werkervaringsplaatsen voor onze kandidaten te vinden. De doelstelling voor 2018 is om 750 Nijmeegse kandidaten vanuit de uitkering te laten uitstromen naar werk, en daar bovenop een deel van de doelstellingen van ons meerjarige 'Masterplan terugdringen bijstandstekort' te realiseren.

Jongeren zijn een van de doelgroepen aan wie het WerkBedrijf prioriteit geeft. Het jongerenteam binnen het
Werkbedrijf leidt jongeren naar werk of terug naar school. Nu de economie verbetert, vinden hoogopgeleide
jongeren weer sneller werk. In 2018 ligt onze focus dan ook op het aan de slag krijgen van jongeren die
kwetsbaar zijn op de arbeidsmarkt.

We blijven in 2018 inzetten op Social Return als middel om werk voor werkzoekenden beschikbaar te maken.
Hierbij is niet alleen het WerkBedrijf, maar ook de inzet van de gemeentelijke organisatie van groot belang,
omdat bij contracten met derden een Social Return component moet worden opgenomen.

We blijven in 2018 het instrument loonkostensubsidie inzetten, niet alleen conform de bepalingen daarover in de Participatiewet, maar ook voor een bredere doelgroep. We streven er in 2018 naar om 80 mensen uit Nijmegen naar werk met deze tijdelijke ('bovenwettelijke') loonkostensubsidie te begeleiden. Daarnaast willen we onze bijdrage leveren aan het realiseren van de banen voor arbeidsgehandicapten op basis van de Banenafspraak, waarbij we de wettelijke loonkostensubsidie inzetten. De realisatie van de Banenafspraak is één van de belangrijkste taken van de Stuurgroep Arbeidsmarkt Rijk van Nijmegen (SAR), waarin vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers, onderwijs en overheid samenwerken. De doelstelling is om extra banen te creëren voor kandidaten met een arbeidsbeperking en een indicatie Banenafspraak. Om dit doel te bereiken, is onder andere het Inclusief Ondernemers Netwerk (ION) opgericht. Dit regionale netwerk bestaat uit ondernemers die staan voor inclusief ondernemen. Bij hen werken al mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en zij enthousiasmeren andere ondernemers om deze mensen ook in dienst te nemen.

We geven in 2018 uitvoering aan het ‘Masterplan terugdringen bijstandstekort’. Het doel is om de uitstroom uit de uitkering naar betaald werk gedurende de periode 2017-2019 in totaal met ruim 300 mensen te verhogen. Een deel hiervan willen we in 2018 realiseren. Over de realisatie hiervan wordt de raad middels een periodieke voortgangsrapportage geïnformeerd.

Hoewel er sinds 2015 geen instroom meer mogelijk is, blijven we verantwoordelijk voor de mensen die werken binnen het kader van de Wsw. De strategie die in de afgelopen jaren is ingezet, waarbij de nadruk ligt op het zoveel mogelijk in vormen van detachering bij reguliere bedrijven laten werken van de SW-medewerkers, blijven we uitvoeren, met inachtneming van de mogelijkheden van de medewerkers. Inmiddels
is voor alle SW-medewerkers in beeld gebracht in hoeverre zij in staat zijn om bij reguliere bedrijven te werken. Een klein deel van de SW-medewerkers blijft aangewezen op een werkplek 'binnen' (bij het SW-bedrijf zelf). De kosten per SW-medewerker zijn hoger dan de rijkssubsidie en commerciële inkomsten per SW-medewerker. Dit leidt tot een noodzakelijke extra gemeentelijke bijdrage. In de jaarstukken van de MGR wordt de ontwikkeling van de kosten van het SW-bedrijf toegelicht.